Είναι δέσμη σταθερού μονοχρωματικού φωτός παραγόμενη από απελευθέρωση φωτονίων μετά τον ελεγχόμενο ηλεκτρικό «βομβαρδισμό» συγκεκριμένης χημικής ουσίας. (π.χ. νεοδύμιο~Nd: Yag). Αυτό επιτυγχάνεται σε ειδικές συσκευές παραγωγής και ανάλογα με το υλικό παράγεται ενέργεια σε μήκος κύματος μοναδικό σε χαρακτηριστικά.
Τύποι ουρολογικών Laser με ενδοσκοπική χρήση
Η δέσμη αποδίδεται μέσω λεπτών ινών από πλεξιγκλας ώστε να χρησιμοποιείται στα ενδοσκόπια.
1. Νeodymium: yttrium aluminium garnet(Nd: YAG): 1064 nm
Δεν απορροφάται από το νερό και την αιμοσφαιρίνη, προκαλεί βαθεία επίδραση (πηκτική νέκρωση) σε βάθος τουλάχιστον 4 χιλ.
Χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση θηλωμάτων του ουροποιητικού, διάνοιξη στενωμάτων, καθώς και της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη και καλοήθων παθήσεων της ουροδόχου κύστεως, (διάμεση κυστίτις). Η ενέργεια αποδίδεται εξ επαφής, (διάνοιξη), ή από μικρή απόσταση, (φωτοπηξία), έως να αλλάξει το χρώμα του στόχου σε υπόλευκο.
2. Ηolmium: Yag: 2100 nm
Εχει επιφανειακή δυνατότητα φωτοπηξίας (0, 8 χιλ.), αλλά περισσότερη ικανότητα διατομής, σαν «νυστέρι». Απορροφάται έντονα από το νερό και ως εκ τούτου χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία στην λιθοτριψία, όντας το ισχυρότερο απέναντι σε οποιοδήποτε λίθο. Ταυτόχρονα χρησιμοποιείται ακόμη στην ενδοσκοπική προστατεκτομή, όπου όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και εκπαίδευση αφού μπορεί να «τεμαχίσει» εύκολα ζωτικά ανατομικά στοιχεία. (π. χ σφιγτήρας ουρήθρας). Χρήση εξ επαφής, (ιστοί), ή από πολύ κοντά, (λίθοι).
3. ΚΤP: Yag: 532 nm
Δεν είναι άλλο παρα μία ποικιλία νεοδυμίου όπου με την χρήση κρυστάλλου Kallium-titanyl-phosphate, υποδιπλασιάζεται το μήκος κύματος και πλησιάζει το Argon laser (513 nm), αποκτώντας ενδιάμεσες ικανότητες φωτοπηξίας και εξαέρωσης.
(διείσδυση στο 1 χιλ.). Απορροφάται απόλυτα από την αιμοσφαιρίνη του σώματος και χρησιμοποιείται με επιτυχία στην αφαίρεση του προστάτη, (green light PVP), αλλά και θηλωμάτων καθώς και στενωμάτων.
Χρήση ομοίως με η χωρίς άμεση επαφή.
4. Τύποι Laser σε λιγώτερη χρήση σήμερα:
Ως λιθοτριπτικά κατά βάση
- Argon laser (513 nm)
- Alexandrite (750 nm)
- Rhodamine G (595 nm)
- Pulse-dye (504 nm)
- Q switched Nd: Yag(1064 nm)
- Excimer –xenon fluoride ( 350 nm)
5. Τύποι Laser με θετικό μέλλον:
- LBO-HPS Greenlight
- Thullium
- Diode 200 W
Πώς επιδρούν στους ανθρώπινους ιστούς
Η επίδραση είναι στα περισσότερα θερμική. Όταν οι ιστοί θερμαίνονται ως τους 60 * δεν υπάρχει ορατή αλλαγή. Μεταξύ 62*-100* C επιτυγχάνεται αλλοίωση των πρωτεϊνών (φωτοπηξία ¨η πηκτική νέκρωση). Τα φλεβικά και αρτηριακά αγγεία υφίστανται συρρίκνωση. (70* C). Οι ιστοί παίρνουν λευκό χρώμα και αποσυντίθενται σε μερικές ημέρες. Πάνω από τους 100* επέρχεται κυτταρική αφυδάτωση και απανθράκωση των ιστών, μετά δε τους 200* εξάχνωση με παραγωγή καπνού και αερίων.
Υπάρχουν δύο τύποι( excimer και dye lasers ), πού δεν προκαλούν θερμική βλάβη αλλά ιονισμό με δημιουργία ενεργειακού πλάσματος.
Η αλληλεπίδραση με τους ιστούς έχει άμεση σχέση με το ιδιαίτερο μήκος κύματος κάθε τύπου και ανάλογη με την απόσταση από τον στόχο καθώς και την σύσταση τους.
Στο σχεδιάγραμμα που ακολουθεί αφορά στα διάφορα συχνότερα χρησιμοποιούμενα Laser στην Ουρολογία και φαίνεται η απορρόφηση της ενέργειας ανάλογα με το μήκος κύματος και την σύσταση των ιστών.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Η τεχνολογία των Lasers δεν έχει καμμία σχέση με άλλες πηγές ενέργειας (π. χ. κοινή διαθερμία), και όπως κάθε άλλη παρουσιάζει ιδιαιτερότητες και πιθανότητες επιπλοκών.
Η εκπαίδευση του προσωπικού σε αναγνωρισμένα κέντρα είναι απαραίτητη πρίν την ανάληψη οποιασδήποτε επέμβασης όπου χρησιμοποιούνται και πρέπει να είναι ανάλογη με το συγκεκριμένο μήκος κύματος και τις φυσικές ιδιότητες του εκάστοτε Laser.
Η ασφάλεια του προσωπικού και των ασθενών πρέπει να είναι εξασφαλισμένη. Στην Μ. Βρεττανία, (NHS), π. χ προβλέπεται συγκεκριμένο καθηκοντολόγιο υπευθύνου καθώς και επιτροπής του νοσοκομείου, υπεύθυνης για την εγκατάσταση, λειτουργία και ασφάλεια. (Laser Officer, Hospital laser Committee).
Είναι υποχρεωτική μεταξύ άλλων η ανάρτηση ειδικής πινακίδας στον χώρο χρήσης, η ύπαρξη πόρτας ασφαλείας και η χρήση προστατευτικών γυαλιών.
Ο Ουρολόγος κ. Σακκάς Γρηγόριος χειρουργεί από το 1994 με Laser, κατέχει δε από τότε πιστοποιητικά εκπαίδευσης στην χρήση Nd: yag, diode και πρόσφατα KTP lasers. Σχετικές εργασίες του υπάρχουν στο σημείο Δημοσιεύσεις της ιστοσελίδας του.
